strona główna
pochodzenie zwierząt
rozmnazanie
sposób odżywiania
system klasyfikacji zwierzat
zwierzęta zagrożone
Zwierzęta nie potrafią samodzielnie wytwarzać substancji odżywczych. Wszystkie są cudzożywne, tzn. żywią się innymi organizmami, ich szczątkami lub odchodami. W ten sposób żywią się również grzyby. Zwierzęta wyspecjalizowały się w wielu różnych metodach zdobywania i konsumowania pokarmu. Korzystają więc z materii organicznej wyprodukowanej przez autotrofy, z której syntezują własne związki.
Ze względu na wielkość pobieranego pokarmu zwierzęta możemy podzielić na:
1. mikrofagi – pobierają niewybiórczo bardzo drobne
cząstki pokarmowe, które zagęszczają przed wprowadzenie do przewodu
pokarmowego (odcedzają go z wody), funkcje filtrującą mogą spełniać wici
i rzęski komórek nabłonkowych (np. choanocytów gąbek), skrzela (np. u
małży) czy specjalne narządy filtrujące (fiszbiny płetwala);
2. makrofagi – pobierają wybiórczo duże cząstki pokarmowe, które rozdrabniają (rozdrabniacze np. pies, winniczek) lub połykają w całości (połykacze np. węże);
3. płynożercy – pobierają pokarm w postaci płynów, mają wyspecjalizowane aparaty gębowe (np. kolibry pobierające soki roślinne, czy pająk, który wysysa strawione tkanki ofiary); przedstawicielami płynożerców są też pasożyty żyjące kosztem innym organizmów, z których czerpią pokarm (np. pijawki, kleszcze czy wszy żywiące się krwią);
- fotosynteza
- chemosynteza
2. Cudzożywne:
- odżywiające się innymi organizmami (roślinożerne, mięsożerne, wszystkożerne)
- żyjące kosztem innych żywych organizmów (pasożyty wewnętrzne i zewnętrzne) - odżywiające się marywą materią organiczną (saprobiąty: saprofagi i saprofity)
Pierwszym jest zdobywanie pokarmu oraz jego pobieranie. Drugim możemy nazwać szereg czynności związanych z jego trawieniem. Trawienie dzielimy na mechaniczne oraz chemiczne. Trawieniem mechanicznych nazywamy czynności związane z rozdrabnianiem pokarmu. Pokarm zostaje rozdrobniony w jamie ustnej za pomocą zębów, natomiast ślina produkowana przez ślinianki poza tym, że pomaga w transporcie pokarmu, rozpoczyna proces trawienia chemicznego. Trawienie chemiczne możemy podzielić na symbiotyczne, inaczej bakteryjne oraz samodzielne. Pierwsze zachodzi zazwyczaj w żołądkach i jelitach zwierząt roślinożernych. Bakterie żyjące wewnątrz organizmu uwalniają enzymy trawienne. Natomiast drugi rodzaj trawienia polega na wytwarzaniu przez komórki organizmu enzymów trawiennych. Trzecim oddzielnym etapem jest wchłanianie przez organizm strawionych składników odżywczych i ich przyswajanie. Ostatnim, końcowym etapem odżywiania jest pozbywanie się resztek niestrawionego pożywienia i toksycznych substancji.